Ticmatih oncate tonalli ica xocpalmachiotzintli (xocpalmachiotzintonalli) ipan nepapan tonalamame, yuhquin ipan in Huey Tonalamatl Tolteca-Chichimeca („Códice Borgia“) nozo noyuhqui ipan in Nonohualca-Tonalamatl, ixmacho yuhquin „Códice Cospi“.
Eduardo Piña Garza quintocayotilia inique xocpalmachiotzitzin caxtillahtolcopa „huella perdida“ („Estudios de Cultura Náhuatl“, vol. 30).
¿ Tle quihtoznequih inique xocpalmachiotzintonaltin ?
Hueliyoh yehuatzitzin teittitiah in tlanenehuililiztli intech tonatiuxihuitl ihuan hueycitlalxihuitl.
On cate nahui centetiliztin: Ome centetiliztin ica 9 xeliuhcayome, netechantica 9 tonalli, ihuan ome centetiliztin ica 7 xeliuhcayome, netechantica 7 tonalli.
Nican tlatzintlan ticpiah in centetiliztin, netecpantlaliztipan in necih tonalamamepan.
Inic ce centetiliztli iaxca 9 xeliuhcayome, cecen xeliuhcayotl netechantica 9 tonalli. Cecen xeliuhcayotl inic ce itonal, xocpalmachiotzintonalli:
4 cuetzpallin (9 tonalli)
13 acatl (9 tonalli)
9 ehecatl (9 tonalli)
5 ozomatli (9 tonalli)
1 xochitl (9 tonalli)
10 atl (9 tonalli)
6 tecpatl (9 tonalli)
2 mazatl (9 tonalli)
11 cozcacuauhtli (9 tonalli)
Tlacempohualiztli = 81 tonalli (9 x 9)
Inic ome centetiliztli iaxca 7 xeliuhcayome. Cecen xeliuhcayotl netechantica 7 tonalli. Cecen xeliuhcayotl inic ce itonal, xocpalmachiotzintonalli:
7 coatl (7 tonalli)
1 malinalli (7 tonalli)
8 quiyahuitl (7 tonalli)
2 miquiztli (7 tonalli)
9 acatl (7 tonalli)
3 xochitl (7 tonalli)
10 mazatl (7 tonalli)
Tlacempohualiztli = 49 tonalli (7 x 7)
Inic yei cetetiliztli iaxca 9 xeliuhcayome. Cecen xeliuhcayotl netechantica 9 tonalli. Cecen xeliuhcayotl inic ce itonal, xocpalmachiotzintonalli:
4 ocelotl (9 tonalli)
13 calli (9 tonalli)
9 malinalli (9 tonalli)
5 cipactli (9 tonalli)
1 itzcuintli (9 tonalli)
10 quiyahuitl (9 tonalli)
6 tochtli (9 tonalli)
2 ollin (9 tonalli)
11 miquiztli (9 tonalli)
Tlacempohualiztli = 81 tonalli (9 x 9)
Inic nahui centetiliztli iaxca 7 xeliuhcayome. Cecen xeliuhcayotl netechantica 7 tonalli. Cecen xeliuhcayotl inic ce itonal, xocpalmachiotzintonalli:
7 cuauhtli (7 tonalli)
1 ehecatl (7 tonalli)
8 atl (7 tonalli)
2 cozcacuauhtli (7 tonalli)
9 calli (7 tonalli)
3 itzcuintli (7 tonalli)
10 ollin (7 tonalli)
Tlacempohualiztli = 49 tonalli (7 x 7)
In yuh, on cate 81 + 81 = 162 tonalli inaxca in ome centetiliztin ica 9 xeliuhcayome. Auh noyuhqui on cate 49 + 49 = 98 tonalli inaxca in ome centetiliztin ica 7 xeliuhcayome.
162 tonalli + 98 tonalli = 260 tonalli.
Intla titlacaquiztiliah in tlanenehuililiztli intech tlapohualli 162 ihuan tlapohualli 98, ticacicamatih ic ipo in tlanenehuililiztli intech tonatiuh ixiuhhuan ihuan hueycitlalin ixiuhhuan.
8 tonatiuh ixiuhhuan = 5 hueycitlalin ixiuhhuan.
Niman:
162 / 98 = 1.65
8 / 5 = 1.60
Azo in centetiliztin ica 9 xeliuhcayome pohuih itech tonatiuh auh in centetiliztin ica 7 xeliuhcayome pohuih itech hueycitlalin.
Yolehualiztica, tonalli in macuilli tonatiuh (4 ocelotl, 4 ehecatl, 4 quiyahuitl, 4 atl, 4 ollin), tonalli cate ipan centetiliztin ica 9 xeliuhcayome.
Zatlatzonco:
Azo ce centetiliztli ica 7 xeliuhcayome pohui itech hueycitlalin tlahuizcalpantica auh in occe centetiliztli ica 7 xeliuhcayome pohui itech hueycitlalin teotlactica.
Chicomoztoc 